Pionizacja języka to umiejętność unoszenia języka do góry, która jest nam potrzebna już od pierwszych chwil życia – maluch ssąc pierś matki unosi przednią część języka do góry, aby po dociśnięciu jej do podniebienia pobrać pokarm.
W pozycji spoczynkowej nasz język również jest uniesiony!!!
Brak pionizacji języka może doprowadzić do:
- problemów związanych z jedzeniem:
Problemy, jakie wywołuje brak pionizacji języka, mogą zacząć się już od pierwszego dnia życia dziecka, kiedy to noworodek nie jest w stanie językiem docisnąć brodawki sutkowej do podniebienia i tym samym pobrać pokarmu.
- wad zgryzu:
Prawidłowe ułożenie języka warunkuje rozwój szczęki u dziecka, co wpływa nawet na wygląd twarzy. Jeśli język w pozycji spoczynkowej leży na dnie jamy ustnej –wypycha zęby i prowadzi do wady zgryzu.
- wad wymowy:
Osoby, które mają nieprawidłową pozycję spoczynkową języka, często oddychają torem ustnym, a stąd już prosta droga do seplenienia międzyzębowego (wady wymowy, w której język układa się pomiędzy górnymi i dolnymi zębami). Pionizacja języka jest też niezbędna do wymowy wielu polskich głosek.
Głoski, które wymagaja pionizacji języka:
Wśród głosek, które wypowiadamy z uniesionym do góry językiem, są: t, d, n, l – powinny one pojawić się do 3 roku życia dziecka. Jeśli maluch nie potrafi unieść języka do góry, najczęściej będą one wymawiane z językiem pomiędzy zębami lub zastępowane przez inne głoski. Dziecko mówi np. kaka zamiast tata, gom zamiast dom, jajka zamiast lalka.
W 4-5 roku życia dziecka powinny pojawić się głoski tzw. szumiące, czyli sz, ż, cz, dż. Do ich wymowy również konieczne jest uniesienie języka do góry. Podobnie jest z najtrudniejszą głoską systemu języka polskiego – r, którą poprawnie powinien wypowiadać sześciolatek.
Ćwiczenia na pionizację języka:
- Kląskanie przy szeroko otwartych ustach;
- Dotykanie czubkiem języka kolejnych zębów górnych po wewnętrznej stronie;
- Przesuwanie językiem wzdłuż podniebienia („malowanie sufitu”);
- Dotykanie czubkiem języka naprzemiennie dwóch ostatnich górnych zębów;
- Dotykanie czubkiem języka wałka dziąsłowego (miejsce za górnymi ząbkami);
- Smarowanie wałka dziąsłowego miodem/dżemem/nutellą i zlizywanie słodkości przy szeroko otwartych ustach;
- Kreślenie czubkiem języka kółek na podniebieniu;
- Utrzymywanie języka przy wałku dziąsłowym, usta otwierają się i zamykają, a język nie spada;
- Unoszenie napiętego języka do góry przy mocno otwartych ustach tak, aby czubek niczego nie dotykał;
- Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach (można zacząć to ćwiczenie od powolnego kląskania, gdy język będzie u góry – zatrzymujemy go).
